Jona Lendering opent met een artikel over de legendarische slag bij Thermopylai, waar een kleine Spartaanse troepenmacht onder leiding van koning Leonidas  het opnam tegen de overweldigende overmacht van het leger van de Perzische koning Xerxes. Hij bespreekt hoe in de Griekse en moderne historiografie deze veldslag, het optreden van Leonidas en de gevolgen van de veldslag zijn geïnterpreteerd. Op 28 juni 1389 leden de Serven een vernietigende nederlaag op het Merelveld tegen de Ottomanen. Raymond Detrez, hoogleraar Europese Geschiedenis aan de Universiteit van Gent, behandelt hoe zich na de veldslag een traditie van mythevorming ontwikkelde rond het vermeende heldhaftige optreden van de Serven. Frank Trombley, werkzaam aan de Universiteit van Cardiff, bespreekt een gebeurtenis die door contemporaine en latere historici als een omslag in de wereldgeschiedenis wordt gezien: de inname van Constantinopel in 1453. Hij onderzoekt de culturele, politieke en sociale reacties van Grieken en West-Europeanen op de val van het huidige Istanboel. In het vierde artikel staat de Amerikaanse Burgeroorlog van 1861-1865 centraal. Susan-Mary Grant, hoogleraar Amerikaanse Geschiedenis aan de Universiteit van Newcastle (GB), gaat in op de Zuidelijke verwerking van de oorlog en de ontwikkeling van de Lost Cause, een geromantiseerde versie van de Burgeroorlog en het vooroorlogse leven in het Zuiden. Het themagedeelte wordt afgesloten door Peter Groenewold. In zijn artikel schrijft hij over de Duitse verwerking van de Slag om Stalingrad. De vorm en de gevolgen van deze ontwikkeling, die zich zowel op populair als geschiedwetenschappelijk niveau heeft voorgedaan, wordt in dit artikel behandeld. Zoals u van ons gewend bent vindt u achter in dit themanummer het Supplement met bijdragen van Jan Willem Stutje, Peter Rietbergen, Reinbert Krol en Jonne Harmsma.