Uitgaven |

De Eerste Wereldoorlog: Afscheid van het Oude Europa

Aan de vooravond van de 100-jarige herdenking van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog presenteert het Groninger Forum in samenwerking met historisch tijdschrift Groniek een thema-avond vol films en lezingen over de laatste dagen van het oude Europa, de ‘wereld van gisteren’ die in 1914 voorgoed verdween.

Europa was rond 1900 een continent van ongekende verbeelding en vooruitgang. De beeldende kunsten bloeiden in steden als Parijs, Wenen en Berlijn, de wetenschap ontwikkelde zich in een duizelingwekkend tempo en mensen als Sigmund Freud, Gustav Klimt en Franz Kafka verlegden de grenzen van de psychologie, schilderkunst en literatuur.

Deze hallucinante tijd kwam plots tot stilstand in 1914. Nu, aan de vooravond van vier herdenkingsjaren van ijzingwekkend bloedige slachtingen bij onder andere de Somme en de IJzer, staan het Groninger Forum en tijdschrift Groniek op dinsdagavond 10 juni stil bij de ‘vrolijke apocalyps’ van het dynamische, maar ook decadente, hoogmoedige en zelfzuchtige Europa van honderd jaar geleden.

In de openingslezing zal prof. Dr. Wessel Krul zijn licht laten schijnen over de vraag in hoeverre er een verband was tussen de cultuur van het Europese fin-de-siècle enerzijds en het geweld van de Eerste Wereldoorlog anderzijds. Behalve culturele bloei en wetenschappelijke vooruitgang was er rond 1900 immers ook veel oorlogsenthousiasme, zelfs – of vooral – in de betere kringen. .

Vervolgens zal RuG-historicus Guido van Hengel naar aanleiding van onbekende filmfragmenten uit voormalig Joegoslavië de aanloop en het uitbarsten van de Eerste Wereldoorlog belichten vanuit het perspectief van de Balkan. Kwam het schot van Sarajevo als een donderslag bij heldere hemel of was de oorlog daar eigenlijk al begonnen?

Tot slot zal Groniek-redacteur Marijn Rombouts een lezing houden over de overgang van cavalerie naar artillerie die door historici gewoonlijk gesitueerd wordt ten tijde van de Grote Oorlog. Hij zal ingaan op de impact die deze overgang gehad heeft op de soldaten uit de Eerste Wereldoorlog, aan de hand van onder andere dagboekfragmenten en gedichten.

Tevens zullen alle lezingen begeleid worden met filmfragmenten uit diverse films die aansluiten op de inhoud van de lezing. De avond zal afgesloten worden met de vertoning van All Quiet on the Western Front uit 1979.