Auteur: Ingwer Walsweer
In 2006 schreef de Britse geleerde John Sutherland How to Read a Novel: een behulpzame handleiding die lezers moet helpen om gerichter en eenvoudiger het perfecte boek te vinden. Sutherland constateert dat een mens met de rijkdom van Bill Gates via het internet zo’n half miljoen boeken kan laten bezorgen. Met een werkweek van veertig uur en een tijdslimiet van drie uur per boek kost het je ongeveer 163 levens om ze allemaal te lezen. Zijn conclusie: we moeten kritisch selecteren op wat we lezen. Maar hoe doe je dat? Ga je af op verkoopcijfers van boekhandels of websites, de reviews van critici, de eerste zin, of de omslag van een boek? Het antwoord van Sutherland: geen van deze opties! De Canadese filosoof Marshall McLuhan (1911-1980), de auteur van de Gutenberg Galaxy (1962), had een halve eeuw geleden de oplossing al gevonden. Blader naar pagina negenenzestig en begin te lezen, als deze bladzijde je bevalt koop dan het boek.
Naast Poesjkjin, Dostojevski en Tsjechov geldt hij als een van de bekendste Russische schrijvers: Lev Tolstoj (1828-1910). Zijn Oorlog en Vrede (1869) wordt samen met Anna Karenina (1877) gezien als een van de meest invloedrijke boeken in de wereldliteratuur. Oorlog en Vrede speelt zich af tijdens de oorlogen tussen het Napoleontisch Keizerrijk en het Russische Keizerrijk. Aan de vooravond van de Patriottische Oorlog, bleek Rusland als enige van de Europese grootmachten opgewassen tegen Napoleons Grande Armée. Tolstoj, zelf afkomstig uit een aristocratisch milieu, beschrijft het leven van vijf adellijke families tegen de achtergrond van deze Franse invasie. Naast de eeuwige dialogen tussen de hoofdpersonen aan het thuisfront, staat het boek bekend om zijn detaillistische beschrijving van de grote veldslagen geleverd door de Russen. Tolstoj neemt je mee als toeschouwer naar de belangrijkste slagvelden in de Europese geschiedenis.
Pagina negenenzestig vangt aan met de verjaardag van ene Helena. De verjaardag wordt bezocht door verschillende aristocratische hoogwaardigheidsbekleders uit St. Petersburg. Tegelijkertijd wordt op de verjaardag verwacht dat Helena zich gaat verloven met een rijke erfgenaam genaamd Peter. De pagina geeft een interessante kijk op hoe men in deze tijd omging met de verloving en het huwelijk. Peter en Helena zitten samen in de salon, terwijl de rest van het bezoek steeds komt kijken of ze al verloofd zijn. Peter durft Helena niet te vragen, waardoor het zo lang duurt dat er uiteindelijk een dame binnenstormt om hen te feliciteren: ‘Ze zal een goede vrouw voor je worden’, zegt ze tegen het paar. Ze zijn dus uiteindelijk verloofd zonder hun eigen toedoen.
De pagina leest prettig. Doordat de bladzijde veel verschillende personen bevat, is het soms lastig te onderscheiden wie wat zegt. Gelukkig is de pagina ingedeeld in kleine alinea’s die wat structuur aanbrengen in de verschillende gesprekken die soms door elkaar heen lopen. De pagina wekt enige nieuwsgierigheid op: gaat Peter haar nog officieel vragen? En wat zal ze antwoorden? De antwoorden op deze vragen liggen echter wel verstopt in een 462 pagina’s tellend dik boek en voor de echte fanatiekelingen zijn er ook nog versies die 968 of zelfs 1652 pagina’s bevatten. Het boek is zeker aan te raden voor de lezer die zich wil wanen in het vervlogen tijdperk van grote veldslagen en grote rijken, maar het is ook zeker geschikt voor de lezer die niet vies is van een beetje drama.
