In dit nummer schenkt Groniek aandacht aan gendergeschiedenis! Thema-artikelen Het themagedeelte van deze editie van Groniek opent met een artikel met een kunstzinnige invulling. Dan Taulapapa McMullin schrijft over de […]

  Dit nummer van Groniek staat volledig in het teken van vrijetijdsbesteding en vermaak. Hoe besteedden mensen in het verleden hun vrije tijd? Wat verstaat men eigenlijk precies onder vermaak? En […]

In dit nummer schenkt Groniek aandacht aan het onderzoek naar de rol van klassieke muziek in de maatschappij, zowel in Nederland als in het buitenland. Thema-artikelen Het themagedeelte van dit nummer […]

Dit speciale nummer van Groniek is tot stand gekomen in samenwerking met Babette Hellemans en Catrien Santing van de Rijksuniversiteit Groningen. Het nummer staat volledig in het teken van de […]

‘The pen is mightier than the sword.’ Aldus luidt de welbekende uitspraak over de kracht van het geschreven woord. Boeken kunnen veel teweeg brengen, van individuele openbaringen tot nationale revoluties. […]

Weer vers van de pers het nummer 230: Curieuze Collecties! Etymologisch gezien stamt het woord ‘curieus’ van het Franse curieux dat rond de twaalfde eeuw ook wel ‘ijverig’ of ‘bezorgd’ […]

Weer vers van de pers het speciale dubbelnummer 228/229: Groningen!     De unieke dynamiek en geschiedenis van zowel de stad als de provincie, alsook onze eigen vanzelfsprekende verbondenheid met […]

Vers van de pers: nummer 227 'Waanzinnige Heersers' Veel van de geschiedenis geschreven in de vroege jaren van geschiedschrijving ging over grootse politieke leiders. In 1840 gaf Thomas Carlyle een […]

Weer vers van de pers het themanummer 225: Eenzame Hoogte! Stilte geeft een realiteit weer die door ieder individu op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. De interpretaties van deze realiteiten […]

Vers van de pers het themanummer 224: Mensenrechten! De vraag of er een stuk tekst bestaat die de rechten van alle mensen op aarde waarborgt is er eentje die historici, politici […]

Nummer 223: Verzet is uit!  Op 17 september 1944 ontstond in de plaatsen rondom Arnhem, Nijmegen en Eindhoveneen donkere wolk. Bewoners verlieten nieuwsgierig hun huizen, hopend op goed nieuws. Wat vervolgens […]

    Weer vers van de pers het themanummer 226: Seksualiteit en Politiek! Seks en seksualiteit worden door velen vaak beschouwd als zaken die persoonlijk, intiem en privé zijn. Hoewel […]

    Nummer 222: Energie is uit! Energie is alomvattend. Hoewel we instinctief weten dat energie tot de essentie van leven behoort is de term op zich ongrijpbaar, moeilijk te vatten en op verschillende […]

    Nummer 221: Sub Rosa is uit! De roos is in de huidige tijd – oppervlakkig gezien- vooral het bloemstuk dat geliefden elkaar schenken om hun vriendschap, affectie of passie aan […]

    Nummer 220: Magie is uit! Magie is vandaag de dag voor veel mensen een vaag en moeilijk te vatten begrip. Magie is iets dat niet bestaat, iets wat alleen maar in […]

      Nummer 219: Fin de Siècle is uit! Op 31 december 1999 kopte een regionale krant in de Verenigde Staten: ‘World eagerly awaits 2000 with hope and fear’. […]

      Nummer 218: Helden is uit  De geschiedenis heeft vele helden voortgebracht. Charles Darwin, Johan Cruijff, Mahatma Ghandi, Martin Luther King, Nelson Mandela, de Geschwister Scholl, Marie Curie en Odysseus […]

    Nummer 217: Midden-Oosten is uit Het Midden-Oosten kent een hele lange, rijke geschiedenis en kenmerkt zich door een grote culturele, politieke, religieuze en etnische diversiteit die het te danken heeft […]

    Nummer 216: Groniek in Kleur is uit Kleur speelt een belangrijke rol in onze perceptie van de geschiedenis. Bekende combinaties zijn bijvoorbeeld het blauw van de maagd Maria, […]

    Het beeld van de brandende boeddhistische monnik dat de voorkant van ons nieuwe Groniek-nummer siert is even confronterend als onwerkelijk. Uit protest tegen het regime in Zuid-Vietnam onder […]

    De redactie van Groniek is verheugd ons lustrumnummer 'Nostalgie' te presenteren. Op donderdag 19 oktober jongstleden kwamen de huidige Groniek-redactie, oud-redacteurs en andere genodigden bijeen in het Van Swinderen […]

            De redactie van Groniek is verheugd ons nieuwe nummer 'Inheemse volken' te presenteren. Met circa 370 miljoen mensen vormen inheemse volken ongeveer vijf procent […]

    De redactie van Groniek is verheugd ons nieuwe nummer 'Heelal' te presenteren. Het heelal is een term dat (oneindige) ruimte kenmerkt en waarbij tijd een controversiële rol lijkt […]

    In deze editie van Groniek verlaten we de academie om een uitstapje naar het domein van de populairhistorische cultuur te maken. Een tocht langs themaparken, bioscopen en nagespeelde […]

    Door het uitbrengen van een themanummer over de Japanse cultuur, ontstaat er bij de Groniek-lezer een beter beeld over het hedendaagse Japan en de ontwikkelingen die aan de […]

      De redactie van Groniek is verheugd ons nieuwe nummer 'Barbaren' te presenteren. De barbaren bestaan nog. Sterker nog, het westen heeft ze openlijk de oorlog verklaard. In […]

      De omgang met vernieuwing roept verchillende emoties bij ons op, zowel positief als negatief. Vernieuwingen kunnen onze verbeelding stimuleren en ons dagelijkse leven eenvoudiger maken, maar tegelijkertijd […]

    In het verhitte integratiedebat, aangewakkerd door de recente vluchtelingenstroom, lijken historici voorzichtig hun mond open te trekken. Immigratie is immers absoluut geen modern fenomeen, net zo min als […]

      Met een themanummer getiteld 'Dier en Mens', schenkt Groniek aandacht aan de relatie tussen mens en dier, en de rol die dieren in de geschiedenis hebben gespeeld. Rosa Deen geeft het startschot […]

    Met een themanummer over briefgeschiedenis wil Groniek aan de hand van vijf uiteenlopende onderwerpen laten zien hoe brieven in het verleden gebruikt zijn en inzicht geven in de […]

    De redactie van wetenschappelijk Historisch Tijdschrift Groniek presenteert u met trots ons nieuwste nummer getiteld ‘Kunst & Macht’. In dit nummer worden uiteenlopende manieren waarop machthebbers in de […]

De redactie van Historisch Tijdschrift Groniek is verheugd u ons nieuwe nummer met als thema ‘Eetcultuur’ te kunnen presenteren.

De redactie is verheugd u nummer 201 getiteld ‘Angst’ te kunnen presenteren. Dit nummer bevat drie thema-artikelen en een extra dik supplement van vijf artikelen.

Het extra dikke jubileumnummer ‘Ontwikkelingen in het geschiedbedrijf anno nu’ belicht aan de hand van niet vijf maar zeven thema-artikelen vooruitstrevende historische onderzoeken van Nederlandse bodem. Dit zevental biedt ruime variatie in wat zowel historische perioden als methodologie betreft.

Groniek 199: Kapitaal, krediet en crisis behandelt een vijftal naoorlogse monetaire systemen die in verschillende continenten zijn gehanteerd.

Op dinsdagavond 10 juni organiseren historisch tijdschrift Groniek en het Groninger Forum een lezingen- en filmavond ter nagedachtenis van de Eerste Wereldoorlog die 100 jaar geleden uitbrak. Op de avond zal stil worden gestaan bij de overgang van het oude naar het nieuwe die de Eerste Wereldoorlog markeerde. De drie lezingen zullen begeleid worden met filmfragmenten en de avond zelf zal afgesloten worden met All Quiet on the Western Front uit 1979. De toegangsprijs is €9,-, maar studenten betalen slechts €7,-. Komt allen!

In Groniek 198 komen vijf opmerkelijke vrouwen van nul tot nu aan bod. Elk van hen brak met haar tijdgeest door een sociale positie in te nemen die destijds onmogelijk werd geacht.

In Groniek 197 staat het historische tijdschrift van de studenten in Groningen stil bij de toeschouwers van de Franse Revolutie. Wat zagen verschillende mensen op verschillende plekken in deze grote gebeurtenis uit de achttiende eeuw?

In Groniek 196 wordt uitgebreid stilgestaan bij de relatie tussen de mens en zijn eeuwige omgeving: de natuur. Chronologisch gaan de artikelen in zevenmijlslaarzen door de geschiedenis, om de wisselende verstandhouding tussen de mensheid en de natuur bloot te leggen.

Groniek 195 staat stil bij verschillende infectieziekten in de geschiedenis. In vijf artikelen wordt achtereenvolgens ingegaan op de omgang met de pest in Schotland, uitbraken van demonische bezetenheid, de omgang met cholera in Groningen, ‘tropenkolder’ in Nederlands-Indië en de zombiefilm.

In Groniek 194 ‘Gewelddadig Verleden’ wordt stilgestaan bij de rol die de historicus speelt in de verwerking van een pijnlijk en gewelddadig verleden. De artikelen in deze uitgave gaan onder andere in op de rol van historici bij waarheids- en historische commissies, de Nederlandse omgang met de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en de oorlogstribunalen in Kroatië.

In Groniek 193 worden de geheimen van de spionage aan het licht gebracht. Het nummer bevat interessante artikelen over onder andere de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in Nederland en koloniaal Suriname, de legendarische Enigma-codes en de ontwikkeling van de spion in de literatuur. Daarnaast gaat deze nieuwe uitgave gepaard met de verloting van een uniek boekenpakket! Kijk bij ‘aankondigingen’ voor de voorwaarden.

In Groniek 192 wordt het Hollands Licht op vijf uiteenlopende manieren beschenen. Naast een beschouwing over het idee van Hollands Licht, wordt er aandacht besteed aan ontwikkelingen in de optica, de betekenis van elektrisch licht voor de Nederlandse huisvrouw, het imago van ‘lichtstad’ Eindhoven, en het licht achter de ramen in het Red Light District.

Groniek 191 brengt de lezer op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het historisch onderzoek naar de Late Oudheid. In vijf artikelen wordt de lezer meegenomen langs verschillende aspecten van de transformatie van het Romeinse Rijk.

In Groniek 190 worden verschillende uitingsvormen van het concept mannelijkheid in de populaire cultuur nader bekeken. De artikelen gaan over belichaming van mannelijkheid in de negentiende en twintigste eeuw, beelden van mannelijkheid in de liedteksten van Jaap Fischer, de problematiek rond de mannelijkheid van een ouder wordende actieheld, en hoe theater/performance wordt gebruikt om homoseksuele personages in ‘teen movies’ positief te belichten. Ook bevat Groniek 190 een interview met historicus Henk de Smaele over het concept mannelijkheid.

Oorsprongslegenden maken onderdeel uit van het culturele bewustzijn en de identiteit van een gemeenschap, en zijn daarom een ideaal onderwerp om antieke, middeleeuwse en vroegmoderne samenlevingen te bestuderen. Met dit themanummer wil Groniek aandacht schenken aan de vele mogelijkheden die oorsprongslegenden bieden in historisch onderzoek. In de vijf thema-artikelen zullen verschillende invalshoeken waarvan uit oorsprongslegenden onderzocht worden aan bod komen.

Het jaar 2010 was voor het Afrikaanse continent een zeer gedenkwaardig jaar, waarin wellicht de twee meest belangrijke gebeurtenissen uit haar ‘moderne’ geschiedenis werden herdacht. Honderdvijfentwintig jaar geleden werd aan de Berlijnse tekentafel het Afrikaanse continent verdeeld en haar het koloniale juk definitief omgehangen. Vijfenzeventig jaar later werd dat juk door het merendeel van de Afrikaanse koloniale staten afgelegd. Maar ondanks dat in 1960 de toekomst aan de Afrikaanse horizon leek te gloren, kwam met de tijd slechts zelden de glorie.

In dit themanummer staat het beeld als bron centraal. Beeld in geschiedwerken is lang beperkt gebleven tot het ‘plaatje bij een praatje’. Afbeeldingen als bronnen bieden echter vele mogelijkheden en hebben hun eigen voordelen. Of het nou schilderijen uit de negentiende, persfoto’s uit de twintigste, of zelfgemaakte videoclips uit de eenentwintigste eeuw zijn; beelden vormen een rijk pallet aan mogelijke interpretaties in een verscheidenheid aan historisch onderzoek.

Iedere periode in de geschiedenis kent zijn personen die verder keken dan hun horizon. Het waren pioniers die, vaak in barre omstandigheden, gevaarlijke en onzekere reizen ondernomen naar verschillende uithoeken van de wereld en zelfs daarbuiten. Waar die reislust vandaan kwam en wat de consequenties waren van deze reizen, op persoonlijk en maatschappelijk vlak, zijn de centrale thema’s in deze avontuurlijke editie van Groniek. Vijf spraakmakende expedities zullen aan bod komen: Van Alexander de Grote’s krijgsexpeditie in Azië tot de poolreizen van Peary en Cook en de maanexpedities van de Apollo’s!

In dit fascinerende themanummer staat het levendige onderwerp van de dodencultus in niet-christelijke beschavingen centraal. In deze samenlevingen maakten de dood, de doden en de omgang daarmee een essentieel deel uit van het aardse leven van de mensen. In dit nummer zullen vijf verschillende beschavingen, elk met hun eigen karakteristieke dodencultus, de revue passeren: de Kanaänitische, Egyptische, Myceense, Chinese en pre-Spaans Midden-Amerikaanse.

In dit spannende thema wordt er in vijf artikelen gebroken met het cliché waarin de winnaar de geschiedschrijving dicteert, door veldslagen te benaderen vanuit het perspectief van de verliezende partij. Grote slagen als Thermopylai, Merelveld en Stalingrad zullen voor jullie een nieuwe dimensie krijgen!

In 2009 is het vierhonderd jaar geleden dat de Engelsman Henry Hudson, in dienst van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, met het schip de “Halve Maen” de oostkust van Amerika bereikte. Dit historische feit wordt dit jaar uitgebreid herdacht. Zo ook door Groniek, met een speciaal themanummer. Daarbij komen drie thema’s aan de orde: mensenrechten, religie en emigratie.

Op de voorkant van deze editie van Groniek lijkt het stoffige imago van de historicus wederom benadrukt te worden. Maar in dit themanummer kunt u lezen dat de historicus meer is dan iemand die in donkere bibliotheken met de neus in de stoffige boeken zit. Bronnen, in alle soorten en maten, zijn natuurlijk van essentieel belang voor de historicus, maar de geschiedenis laat zich niet vangen in boeken alleen. Er zijn tal van verschillende soorten bronnen die de revue zullen passeren, maar de belangrijkste vraag die de auteurs zich in de artikelen hebben gesteld, richt zich op hoe je met bronnen om kan gaan.

De populariteit van de swingjazz van de jaren ‘30 en ‘40 was volgens Wouter Turkenberg eenmalig. Maar de kracht van de muziek zélf, de onbegrensde mogelijkheden van swing en improvisatie, en niét de maatschappelijke condities hebben de jazz sindsdien doen voortleven zo stelt hij in het eerste artikel.

      Voor deze speciale uitgave van Groniek zijn vier historici uitgenodigd om aan de hand van uiteenlopende thema's dieper in te gaan op spanning tussen heterogeniteit van de […]

    Melancholie: modeziekte in de middeleeuwen en vroeg-moderne tijd. Auteurs: Jennifer Radden, Philip van der Eijk, Johan Oosterman, Rudie van Leeuwen, Nanne Steekstra Supplement: Jelte Olthof, Kris Brussen & […]

    In dit nummer wordt in verschillende thema-artikelen aandacht besteed aan de vele facetten van het concept Nieuwe Mens.  Auteurs: Jaap Hagen, Pink Dandelion, Martijn van der Burg, Paula […]