Auteur: Jaap Osinga
Juliaanse/Gregoriaanse verwarring rondom de 'Reductie'
In het Tijdschrift voor Geschiedenis is recentelijk aandacht besteed aan de Reductie van Groningen (1594) en het Gronings Ontzet (1672) in het artikel "Jubilea van de Nederlandse Opstand. Zeventiende-eeuwse eeuwfeesten en hun politieke context", geschreven door Marianne Eekhout en Jasper van der Steen. Met name de eeuwviering van de Reductie in 1694 wordt in het stuk behandeld.
Opvallend is echter dat er met geen woord wordt gerept over de Juliaanse kalender (Oude Stijl) die destijds in Groningen nog in gebruik was. Deze kalender liep toen tien kalenderdagen achter Gregoriaanse kalender (Nieuwe Stijl) die elders in het land in gebruik was. Alle Juliaanse data worden gepresenteerd alsof ze Gregoriaans waren. Enige uitleg was hier wenselijk geweest, bijvoorbeeld dat de 'Jubel-jaerspredicatie' op zondag 15 juli 1694 alleen past bij de Oude Stijl. Evenzeer had het feit dat prins Maurits de Reductie 23 juli (Nieuwe Stijl) en niet 13 juli 1594 (Oude Stijl) vermelding en uitleg verdiend.
Bovendien schrijven Eekhout en Van der Steen dat 'het Ontzet inmiddels een eigen gedenkdag had gekregen, op 28 augustus'. Men hoeft er de originele stukken maar op na te slaan om te weten dat het Ontzet van 17/27 augustus 1672 (Juliaans/Gregoriaans) in de zeventiende eeuw in Groningen werd gevierd op 17 augustus en pas na de invoering van de Nieuwe Stijl (1701) op 28 augustus.
Eens te meer blijkt het belang van een dubbele notatie van origineel 'Juliaanse feiten', zoals ik onlangs uitvoerig heb toegelicht in nummer 204/205 'Briefgeschiedenis' (2016) van Historisch Tijdschrift Groniek.